1995


van Appel tot Zadkine - 95 hoogtepunten uit de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam
Stedelijk Museum Schiedam
(juli-augustus)

Tekst:
Marijke Nagtegaal-Reedijk,
Pieter Th. Tjabbes,
Karen Duking, e.v.a.

95 illustraties in kleur
27 x 21 cm, 224 p.
«  terug naar schilderijen                   «  terug naar Catalogi

van Appel tot Zadkine - 95 hoogtepunten uit de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam (catalogus)

Beweeg de muiswijzer over de afbeelding om pagina 169 te
zien: "Ennoia", 220 x 180 cm, 1988.
Stedelijk Museum, Schiedam

Tekst catalogus tentoonstelling: • van Appel tot Zadkine - 95 hoogtepunten uit de collectie van het Stedelijk Museum Schiedam
Stedelijk Museum Schiedam (juli-augustus), pagina 168                                                             

Arie van Geest - Ennoia     schilderij

Op een koude winterdag klimt Alice op de schoorsteen, kruipt door de spiegel en treft daar een denkbeeldige wereld aan. Zo begint het avontuur van Alice in Wonderland, geschreven door Lewis Carroll en veelvuldig als inspiratiebron gebruikt door de kunstenaar Arie van Geest. Evenals de andere meisjes die hij schilderde heeft Alice de gestalte van een kind en het gezicht van een jonge vrouw. De onwerkelijke wereld waarin zij leven wordt versterkt door het vervreemdende effect van hun ouwelijke, droevig kijkende ogen. Deze schilderijen gaan over het fascinerende proces van volwassen worden. In 1980 brak van Geest met Alice, omdat hij evenals zij door de spiegel stapte. Op deze wijze kon hij zijn eigen innerlijke kern betreden. Doordat hij in de wereld achter de spiegel keek, realiseerde de kunstenaar zich dat Alice een vermomming van zijn evenbeeld was. Ze fungeerde als alterego van Van Geest.

Na 1980 maken de fijngeschilderde doeken plaats voor een meer gestileerde weergave. Van Geest blijft nog wel literaire werken van Carroll, Tournier en Auster citeren, evenals schilderijen van Matisse, Picabia en van Gogh. Alice wordt vervangen door de Walt Disney figuren Bambi en Pinokkio, de bijbelse Sebastian en de schipbreukeling Robinson. De ogenschijnlijke eenvoudige vormen verbloemen de complexe inhoud. Ze verwijzen naar een wereld van illusie en droom, van mythe en werkelijkheid.

Ennoia, inzicht, is de titel van een veelluik dat uit dertien delen bestaat. Op het middelste, grote doek is een boslaantje geschilderd dat naar het binnenste van het doek voert. De maskers kan men wellicht opvatten als de bedrieglijke spiegel die de mens aan de buitenwereld voorhoudt. Het verdraaide beeld dat personen van zichzelf scheppen en in stand houden.. Zodra men het bos ingaat, op reis naar de innerlijke kern, vallen alle zorgvuldig gecreëerde maskers af en blijft alleen de ontblote ziel over. Binnen deze confronterende situatie domineren gefragmenteerde contouren tegen een in transparante pastelkleuren geschilderde achtergrond. Hierdoor wordt de materie letterlijk en figuurlijk doorbroken. De lijst biedt, als het ultieme frame dat het centrale beeld steunt, een laatste houvast.


Karen Duking.
© Arie van Geest